Khi bắt đầu bước chân vào lộ trình tu tập, người ta thường đặt ra câu hỏi điển hình rằng: “Tôi phải làm gì để thiền cho đúng?” Xuyên suốt nội dung các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài không trả lời bằng những khái niệm cao siêu, mà bằng một chỉ dẫn rất đời thường: hãy quan sát những gì đang xảy ra nơi thân và tâm, ngay trong giây phút này.
Theo quan điểm của Ngài Mahasi cho người mới, thiền không phải là việc tìm kiếm sự an lạc hay tĩnh lặng đặc biệt. Thiền là học cách thấy rõ. Nếu thân thể cử động, hãy ghi nhận sự vận động đó. Khi tâm trí vận hành ý tưởng, hãy tỉnh thức về điều đó. Khi có khó chịu, biết khó chịu. Khả năng nhận thức này chính là gốc rễ của tuệ giác.
Ngài Mahāsi luôn dạy người mới bắt đầu từ những gì đơn giản nhất. Nhịp thở, đặc biệt là hiện tượng nhô lên và hạ xuống của bụng, trở thành đối tượng tập trung chủ đạo bởi sự thường trực và tính rõ ràng. Khi sự ghi nhận “phồng, xẹp” được nối tiếp không gián đoạn, trạng thái tâm lý sẽ dần thoát khỏi sự hỗn loạn và tăng cường độ sáng suốt. Dù tâm có xao lãng, chỉ việc ghi chú “nghĩ” và nhẹ nhàng tái tập trung. Không nên nảy sinh tâm lý tự ti hay cố công lý giải.
Xuyên suốt nội dung các Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư khẳng định yếu tố then chốt không phải là độ dài của thời khóa, mà là chất lượng của sự hay biết trong tỉnh thức. Việc thực hành đúng đắn trong thời gian ngắn có giá trị hơn nhiều so với việc ngồi lâu mà thiếu chánh niệm. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần thiết phải gượng ép một cách cực đoan, mà nên chú ý đến tính liên tục và tinh thần bền bỉ.
Khía cạnh đặc sắc của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới là thiền không bị giới hạn trong tư thế ngồi. Tỉnh giác được duy trì xuyên suốt trong cả đi, đứng, nằm và ngồi. Ngay cả trong sinh hoạt hằng ngày như ăn cơm, rửa chén, hay nói chuyện, chỉ cần có sự hiện diện của sati, đó chính là hành thiền. Thông qua đó, hành giả sẽ phát triển được khả năng sống tỉnh thức giữa nhịp sống hằng ngày.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người tu tập sẽ bắt đầu thấu hiểu một đạo lý căn bản: tất cả các pháp đều mang tính chất sinh và diệt. Các cảm giác sẽ tan đi, ý nghĩ sẽ biến mất, và cảm xúc cũng không tồn tại vĩnh cửu. Tuệ giác này không phát sinh qua việc phân tích mà qua more info sự cảm nhận trực diện. Chính nó làm giảm bớt sự dính mắc và phản ứng quen thuộc của tâm.
Đối với người mới khởi sự, hướng đi của Ngài Mahasi cho người mới là con đường an toàn và chân thật. Không cần tin vội, không cần mong cầu kết quả nhanh. Cốt lõi là ở sự thực hành chuẩn mực, quán sát liên tục và để trí tuệ tự động thăng tiến. Đây chính là điểm tinh yếu trong những lời huấn thị đơn sơ nhưng sâu sắc của Ngài Mahāsi.